31 MAYIS DÜNYA TÜTÜNSÜZ GÜNÜ
Tütün ürünlerinin tüketimi en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde 1,3 milyar kişi tütün ürünü kullanmakta ve kullananların %80’i, genellikle yoğun tütün endüstrisi müdahalesi ve pazarlamasının hedefi olan düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır. Her yıl 8 milyondan fazla kişi tütün ürünleri nedeniyle ölmektedir. Ölenlerin 1,3 milyonu sigara içmeyip sigara dumanına maruz kalan kişilerdir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’de her gün tütün mamulü kullanan 15 yaş ve üstü bireylerin oranı artış göstererek 2019 yılında %28 iken 2022 yılında %28,3 olmuştur.
Tütün dumanı içinde formaldehit, siyanür, amonyak, karbon monoksit, naftalin, kadmiyum (pil asidi), aseton (oje çıkarıcı) gibi 4.000 kimyasal madde bulunur ve bu maddelerin 70’ten fazlası kanserojendir. Tütün dumanında bulunan bu kimyasal maddelerin kalp hastalıkları, akciğer kanseri, vücuttaki başka kanserler (gırtlak kanseri, mesane kanseri, yemek borusu kanseri, rahim kanseri v.b.) bronşit, amfizem gibi pek çok hastalığa neden olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de en yaygın olarak kullanılan bağımlılık yapıcı madde olan tütün ürünleri, ayrıca tüm bu kimyasal maddelere ek olarak sigarada yüksek düzeyde bağımlılığa yol açan nikotin ve sigaranın tadını daha hoş hale getirmek, tüketicilerin sürekli sigara kullanımını sağlamak amacıyla eklenmiş olan birçok katkı maddesi de içermektedir.
Yüksek ekonomik maliyetler tütün kullanımının bir diğer zararı olup tütüne atfedilebilen hastalıklar ve ölümler nedeniyle önemli sağlık hizmeti maliyetleri ve işgücü kaybı oluşmakta, beraberinde hane halkı harcamalarının gıda ve barınma gibi temel ihtiyaçlardan tütün kullanımına yönelmesi yoksullaşmanın artmasına katkıda bulunmaktadır.
Bu bağlamda “31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü” tütün ürünlerinden kaynaklanan her türlü zarara karşı yürütülen mücadele kapsamında tüm dünyada önemli bir gündür. Küresel tütün salgınını önlemek üzere Dünya Sağlık Örgütü liderliğinde hazırlanan ve bugün itibarıyla 191 ülkenin taraf olduğu Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi ülkemizce 2004 yılında imzalanmıştır. Sözleşmenin imzalanmasından sonra tütün kontrolü kapsamında dönüm noktası niteliğinde düzenlemeler yapılmış ve Türkiye örnek gösterilen ülkeler arasına girmiştir.
“31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’’ nün bu yıl ki teması ‘’Çocukları ve gençleri tütün endüstrisinin müdahalesinden korumak’’ olarak belirlenmiştir. Tütün endüstrisinin çocuklarımıza en önemli müdahalesi, onların tütün ürünlerinin zararlarına küçük yaşta maruz kalmasına neden olarak kaliteli bir yaşam sürmelerine engel olması ve tütün üretiminde çocuk işçilerin de çalıştırılmasıdır. Tüm bu nedenlerle çocuklarımızı tütün ürünlerinden korumak veya tütün ile tanışmış bir çocuğumuzu sigaradan kurtarmak için İl Sağlık Müdürlüğümüze bağlı bulunan Sağlıklı Hayat Merkezlerimizden ve Sigara Bırakma Polikliniklerimizden yardım alabilirsiniz.